Gözde uçuşan cisimler; nokta, iplikçik, halka, sinek uçuyormuş gibi hareket eden gölgeler şeklinde görülebilir. Tıp dilinde “floaters” olarak adlandırılan bu yapılar çoğu zaman zararsızdır ve özellikle yaş ilerledikçe daha sık görülür. Ancak bazı durumlarda gözde uçuşan cisimler, ciddi retina problemlerinin habercisi olabilir. Bu nedenle bu şikâyetin ne zaman normal, ne zaman tehlikeli olduğunu bilmek büyük önem taşır.
Gözde Uçuşan Cisimler Neden Olur?
Gözün içinde “vitreus” adı verilen jel kıvamında bir madde bulunur. Yaşla birlikte bu jel yapısında incelmeler, sıvılaşmalar ve liflenmeler başlar. Bu lifler ışığın retina üzerine düşmesini engelleyerek gölgeleme yapar ve kişi bunları uçuşan cisimler olarak görür.
En sık görülen nedenler:
- Yaşa bağlı vitreus değişiklikleri
- Miyopi (özellikle yüksek miyopi)
- Göz içi travmaları
- Göz ameliyatları sonrası
- Göz içi enflamasyonlar
- Diyabetik retina hastalıkları
Bu durum genellikle zararsızdır ve zamanla beynin adaptasyonuyla daha az fark edilir hâle gelir.
Uçuşan Cisimler Ne Zaman Tehlikelidir?
Her uçuşan cisim tehlikeli değildir, ancak bazı belirtiler retina yırtığı veya retina dekolmanı gibi acil durumların habercisi olabilir.
Dikkat edilmesi gereken tehlikeli belirtiler:
1. Ani artış gösteren uçuşmalar
Kısa sürede birden fazla uçuşan cismin ortaya çıkması retina üzerinde çekinti veya yırtılma olabileceğini düşündürür.
2. Işık çakmaları
Karanlık ortamda fotoğraf makinesi flaşı gibi çakmalar görmek, retina üzerinde traksiyon olduğunun göstergesidir.
3. Görme alanında perde veya gölge hissi
Görüşün bir bölümünde kararma olması, retina dekolmanının önemli bir işaretidir ve acil müdahale gerektirir.
4. Uçuşmalarla birlikte bulanık görme
Retina tabakasında sorun olduğunun habercisi olabilir.
Bu belirtilerden biri varsa, vakit kaybetmeden göz dibi muayenesi yapılmalıdır.
Retina Yırtığı veya Dekolmanı Kimlerde Daha Sık Görülür?
- Yüksek miyoplar
- 50 yaş üzeri kişiler
- Göz travması geçirenler
- Göz ameliyatı olanlar (özellikle katarakt)
- Diyabet hastaları
- Retina hastalığı öyküsü olanlar
Bu gruplarda uçuşan cisimler daha dikkatle değerlendirilmelidir.
Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhis için genişletilmiş göz bebeği muayenesi yapılır. Bu muayene, retina tabakasının ayrıntılı şekilde incelenmesini sağlar.
Gerekirse OCT, ultrason ve retina görüntüleme testleri de yapılabilir.
Tedavi Gerektirir mi?
Zararsız vitreus değişiklikleri: Tedavi gerektirmez, zamanla daha az fark edilir.
Retina yırtığı: Lazer tedavisi ile yırtık çevresi kapatılarak ilerlemesi önlenir.
Retina dekolmanı: Acil ameliyat gerektirir; erken müdahale görmeyi korumada kritik öneme sahiptir.
Gözde Uçuşan Cisimleri Olanlara Öneriler
- Ani artış olursa acil muayene olun
- Işık çakması hissederseniz beklemeyin
- Düzenli retina kontrolü yaptırın (özellikle risk grubundaysanız)
- Aşırı göz ovalamaktan kaçının
- Diyabet varsa düzenli takibi ihmal etmeyin
Sonuç
Gözde uçuşan cisimler çoğu zaman yaşa bağlı olarak ortaya çıkan masum değişikliklerdir. Ancak ani artış, ışık çakmaları veya görme alanında perde hissiyle birlikte görüldüğünde retina yırtığı ya da retina dekolmanı gibi ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Bu nedenle şikâyetlerdeki her değişiklik dikkatle takip edilmeli ve ihmal edilmeden göz dibi muayenesi yapılmalıdır.
Özel Birinci Göz Hastanesi Retina Birimi, bu tür durumların erken teşhisi ve tedavisi için gerekli tüm ileri görüntüleme ve tedavi yöntemlerini sunmaktadır.